TRAFİK KAZALARINDA TAZMİNAT TALEBİ İÇİN SİGORTA ŞİRKETİNE BAŞVURU USULÜ

Trafik kazalarında zarara uğrayan kişilerin, uğradığı zarara neden olan aracın ZMMS sigorta poliçesini tanzim eden sigorta şirketinden  talep edebilecekleri birtakım tazminat kalemleri bulunmaktadır. Trafik kazası sebebiyle meydana gelen zararları tazmin edebilmek için 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişikliklerle birlikte zarar görenlerin dava açabilmek için öncelikli şart olarak trafik sigortasına başvuru yapılmasını zorunlu kılmıştır.

Trafik sigortasına yapılacak ilgili başvuru için herhangi bir şekil şartı bulunmamaktadır. Şöyle ki ilgili sigorta şirketine atılacak bir mail yoluyla bile bu başvuru gerçekleşmiş sayılır. İlgili sigorta şirketine başvuru yapıldıktan sonra sigorta şirketi tarafından 15 gün içinde cevap verilmezse veya talepler karşılanmaz ise zarar gören tarafın dava açmak veya sigorta tahkim komisyonu başvuru hakkı sahibi olur.

Zarar gören sigorta şirketine başvuru yapmadan veya 15 günlük süreyi beklemeden tazminat davası açtığında mahkeme dava şartı yokluğu nedeniyle davayı usulden reddeder.

Bu durum 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 97. Maddesinde açıkça belirtilmiştir:

‘’Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir.’’

İlgili sigorta şirketine başvuru yaparken gerekli olan evraklar somut olaya göre farklılık göstermektedir. Ama genel anlamıyla gerekli olan evraklar şunlardır;  Trafik kaza tespit tutanağı ve trafik kazası bilirkişi raporu, Hastane raporu (taburcu edildiğine dair) veya epikriz raporu, tedavi masraflarına ilişkin faturalar, Kazaya ilişkin hasar fotoğrafları, Trafik kazasına karışan diğer araçlara ait araç ruhsat ve trafik poliçe örneği, Hak sahibinin nüfus cüzdanı örneği, Hak sahibi Tüzel kişi ise imza sirküsü ve yetkilinin nüfus cüzdanı örneği, Hak sahibinin banka hesap bilgileri, Taleplerini içeren dilekçesidir.

20.02.2025 tarih, 32819 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi kararına konu olayda, ihtiyari arabuluculukta anlaşamadıkları için davacının hem sigorta şirketine hem de araç işleteni şahsa karşı açtığı değer kaybı nedeniyle tazminat davasında mahkemece, dava açmadan önce davacının sigorta şirketine yazılı başvuru yapmadığından bahisle davanın usulden reddine kesin olarak karar verilmiştir.

Uygulamada, zarar görenin veya ilgililerin sigorta şirketine yazılı başvuru yapılması üzerine sigorta şirketi tarafından, ‘maluliyet raporu içeren sağlık raporu’ getirilmesi gerektiğine ilişkin yazılı cevap verilmektedir. Sigorta şirketleri bu yöntem ile hakkın sürüncemede bırakılmasına sebebiyet vermektedirler. Bu hallerde zarar gören ilgililer açısından KTK m. 97’de düzenlenen sigorta şirketine başvurma zorunluluğu yerine getirdiği kabul edilecektir. BAM kararları da bu doğrultuda olup mahkemenin, “verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık” olduğunu tespit ederek inceleme yapması gerekmektedir.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi’nin 28/12/2018 Tarihli, 2018/4018 Esas ve 2018/1880 Karar sayılı kararında; “Somut uyuşmazlıkta dava tarihi itibariyle 2918 sayılı KTK'nın 97. maddesinde yapılan değişiklik yürürlükte olup davacı tarafça, söz konusu trafik kazası nedeniyle dava tarihinden önce davalı şirketine başvuru yapıldığı, davalı tarafından davacıdan maluliyet raporu talep edildiği, davacı tarafça bu talep hakkın sürüncemede bırakılması olarak kabul edilerek iş bu davanın açıldığı, İlk Derece Mahkemesince, davacı tarafça sigorta şirketine ibraz edilen evrakın maluliyet durumunun tespiti için yetersiz olduğu ve istenilen sağlık kurulu raporunun ibraz edilmemesi nedeniyle başvurunun geçersiz olduğu kabul edilerek, davanın KTK'nın 97. maddesi uyarınca özel dava şartı yokluğundan reddine karar verildiği görülmektedir. Ancak mahkemenin vardığı sonuç, dosya içeriğine uygun olmamıştır. Davacı tarafça dava açılmadan önce davalı şirketine başvuru yapıldığı konusunda uyuşmazlık yoktur. Davalı, maluliyet raporunun yetersiz olduğu gerekçesiyle başvuruya olumlu yanıt vermemiş, talebi karşılamamıştır. Bu durumda mahkemece, davacının sunduğu belgeleri davalı şirketinin yetersiz görüp ikmal etmesini istemesi, 2918 sayılı Kanun'un 97. maddesinde dava açılması için öngörülen "verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık" olarak değerlendirilmeli ve dolayısıyla dava şartının gerçekleştiği kabul edilip yargılamaya devam edilmeli, taraf delilleri toplanarak oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.”

Sigorta şirketi tarafından verilen cevabın talebi karşılamadığından, başvuran açısından sigorta şirketine başvuru zorunluluğu şeklindeki özel dava şartının gerçekleştiğine karar vermiştir.

KTK m. 97’de yapılan değişiklikle, dava açmadan veya Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapmadan önce sigorta şirketine yazılı başvuru yapılması yasal bir zorunluluktur. Başvuru sonrasında sigorta şirketinin 15 günlük süre içerisinde cevap vermediği hallerde veyahut sigorta şirketi tarafından verilen cevabın talebi karşılamadığı durumlarda dava yoluna gidilebileceği gibi Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilecektir. İlgililerin özel dava şartını yerine getirdikten sonra dava yoluna başvurduklarında veyahut Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapacakları başvurularda evraklarını büyük bir hassasiyetle tamamlamaları önem arz etmektedir.

Stj. Av. Emre ÇALIŞKAN

A. Mustafa Alper KÜÇÜKYILMAZ